Begin deze week postte Alejandro Ghersi een foto op de Facebookpagina van zijn produceralias Arca. Op deze webcamfoto staat Ghersi halfnaakt gehurkt in gigantische, kniehoge latex plateauschoenen. Wat niet duidelijk gemaakt werd was dat dit één vijfde van zijn podiumoutfit zou zijn voor zijn kleine Europese tour. Fast forward naar vrijdagavond. Ghersi, een Venezolaan die onlangs van New York naar Londen verhuisde, komt het podium op met de schoenen in kwestie, een lederen middenweg tussen broek en rok, een spandex short, een witte crop-top recht uit een American Apparelreclame en een blinkende ketting. Hij knoeit wat aan zijn apparatuur maar na een minuut, waarin hij duidelijk verward op verschillende panelen prult, neemt hij een microfoon op en legt uit dat hij zijn computer zal moeten herstarten. Hij belooft het publiek in de tussentijd wel een soundscape “but I’m gonna make it cute, though”. Het handvol eerste nummers kwam slordig over, op een gegeven moment nam Ghersi zijn microfoon vast en kwam achter zijn apparatuur vandaan om het publiek direct een volledig valse serenade te geven op een minimalistische instrumental.
Arca: Latex, leer en spandex @ Botanique!
Het concert begon vooral met nummers uit zijn langverwachte, baanbrekende eerste langspeler Xen. De titel van het album verwijst naar de bijnaam die Ghersi krijgt als zijn vulgaire, vrouwelijke, onderbewuste alter ego opduikt. Het is snel duidelijk dat wat Ghersi op het podium probeert te zijn, een representatie is van dit alter ego. Zijn incarnatie van Xen wordt versterkt door de visuals die geprojecteerd worden op een scherm dat praktisch de helft van het podium inneemt. De vaak vervreemdende en angstaanjagende beelden zijn het werk van Jesse Kanda, een visueel artiest die het beeldend aspect van Arca sinds dag één verzorgt en bovendien samenwerkte met FKA twigs. Xen is aanwezig in de muziek en op het podium maar leeft niet. Dit verandert snel als Ghersi met wat gejuich zijn bovenstuk uittrekt en de rest van zijn concert halfnaakt geeft. Vanaf nu blijkt Xen ook mentaal aanwezig te zijn. Ghersi provoceert met zijn bewegingen en meer en meer met de muziek die hij brengt. Op een gegeven moment neemt hij opnieuw de microfoon in handen om, met kleine voguebewegingen, een soort Spaanse rap te schreeuwen. De muziek wordt drukker en Ghersi klinkt meer intimiderend. Zijn gestalte wordt belicht met schijnbaar één enkele, ziekelijk groene spot en achter hem worden abstracte beelden getoond van afwisselend een soort vlezige chirurgische ingreep en een vervormd, met computer gegenereerd lichaam. Het geheel is redelijk overheersend en bedrukkend.
De muziek die Arca speelt is abominabel in de meest aangename zin van het woord. De samples klinken als onmenselijke secreties, gruwelijke lichaamssappen. Ontregeld en plots maar zeer bewust. Met genoeg verbeelding waan ik me in een seksclub in het jaar 2080. De combinatie van de weerzinwekkende visuals van vervormde vrouwenlichamen en het crossdressen van Ghersi zelf zijn zo extreem dat het lijkt alsof tolerantie geen begrip meer is in de samenleving. Iedereen accepteert alles. In de hedendaagse mainstream proberen veel artiesten te provoceren met seksualiteit. Het gemiddelde publiek is grotendeels verafschuwd door de menselijkheid van de popsterren die 180° omgedraaid worden naar lustvolle objecten. Wat Arca hieruit leert is dat het volk te hard verlangt naar emotie, naar enige menselijkheid in de artiesten die de generatie vertegenwoordigen. Ghersi stript de duidelijke verwijzingen naar de homo sapiens tot een minimum. De visuals zijn vaak primair herkenbaar als mens maar worden zo vervormd dat ze recht op de piek van de uncanny valley belanden. Het feit dat Ghersi openlijk homoseksueel is lijkt compleet irrelevant geworden.
Hoe later in het concert, hoe meer het publiek begint te bewegen. De zaal blijft tot het einde volkomen verward maar er wordt meer en meer geklapt en gedanst op de fijngehakte beats. Bij de eerste single die released werd van Xen, Thievery, krijgt Arca de feedback die hij verdient. Buiten nieuwer werk haalt hij ook ouder materiaal boven van de Stretch EP’s, de twee releases die hem op de radar zette. De grootste knallers zijn gloednieuw en nog niet uitgebracht. Een nummer met een simpele vocal sample die Ghersi keer op keer mee zei kreeg de zaal goed mee alsook een bewerkte versie van een of ander Zuid-Amerikaans nummer dat vertraagd, weer versneld en geloopt werd.
Arca is, zo blijkt met deze tour, buiten een onorthodoxe producer, ook een performancekunstenaar te zijn. Ook al is het mogelijk dat zijn intentie niet per sé het aanzetten tot denken is, de live act is maatschappelijke provocatie pur sang. Ghersi is een veelbelovend artiest die in de toekomst zonder twijfel een beweging in gang zal zetten. In de nabije toekomst kan zijn collaboratie met Björk al hevig geanticipeerd worden. (Carlo Croes)